Gözlerimiz, dış dünyayı algılamamızı sağlayan en önemli organlarımızdan biridir. Ancak bazı ani gelişen göz hastalıkları ve yaralanmalar, hızlı şekilde tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına yol açabilir. Bu nedenle göz acillerini tanımak ve zamanında müdahale etmek hayati önem taşır.
Travmalara Bağlı Yaralanmalar
Göz travmaları günlük yaşamda, iş kazalarında ve spor aktivitelerinde sık karşılaşılır.
– Delici veya kesici yaralanmalar göz küresinde bütünlük kaybı yapabilir. Bu durumda göze basınç uygulanmamalı, temiz bir örtü ile kapatılarak acilen göz hastanesine başvurulmalıdır.
– Künt travmalar top veya yumruk çarpmasıyla meydana gelir. Göz içi kanama (hiphema), lensin yer değiştirmesi, retina dekolmanı gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
Göze Yabancı Cisim Kaçması
Küçük metal parçaları, toz ya da tahta kıymıkları göze kaçabilir.
Korneal yabancı cisimler şiddetli batma, sulanma, ışığa bakamama ile belirti verir.
Göz ovuşturulmamalı ve kendi kendine çıkarılmaya çalışılmamalıdır. Hekim steril ortamda yabancı cismi alır ve enfeksiyona karşı tedavi düzenler.
Retina Yırtıkları ve Dekolman
Retina tabakasında gelişen yırtıklar, ani ışık çakmaları, uçuşan cisimler ve görme alanında gölgelenme ile fark edilir. Tedavi edilmezse retina ayrılması gelişerek körlüğe yol açabilir.
– Lazer fotokoagülasyon veya cerrahi yöntemler ile retina tekrar yerine sabitlenir.
Akut Glokom Krizi
Göz içi basıncının ani yükselmesi ile ortaya çıkan bu tablo şiddetli ağrı, baş ağrısı, bulantı, ışıkların etrafında haleler görme ile seyreder.
Acil göz içi basınç düşürücü damlalar ve ilaçlar başlanır.
Sonrasında lazer veya cerrahi tedavi gerekebilir.
Retina Damar Tıkanıklıkları
– Santral retinal arter tıkanması, gözde ani ve ağrısız görme kaybı ile ortaya çıkar. Dakikalar içinde retina hasarı gelişir. Erken dönemde göz masajı, basınç düşürücü ilaçlar uygulanır; ancak en önemlisi hızlı tanıdır.
Santral retinal ven tıkanması ise genellikle hipertansiyon ve şeker hastalığı zemininde gelişir. Görme kaybı daha yavaş ilerleyebilir. Göz içi enjeksiyonlar veya lazer tedavisi uygulanır.
Optik Nörit (Görme Siniri İltihabı)
Görme sinirinin iltihabı genç erişkinlerde sık görülür ve çoğu zaman ani tek taraflı görme kaybı ile seyreder.
– Belirtileri arasında göz hareketleriyle ağrı, renk
leri soluk görme ve görme bulanıklığı yer alır.
– Optik nörit, multipl skleroz gibi nörolojik hastalıkların ilk belirtisi olabilir.
– Tedavisinde genellikle yüksek doz damar içi kortizon uygulanır. Erken tanı ve tedavi görme fonksiyonunun korunması açısından çok önemlidir.
Kimyasal Yanıklar
Deterjan, asit veya bazların göze temas etmesi acil müdahale gerektirir.
– İlk yapılması gereken gözü bol su ile yıkamaktır.
– Ardından hastanede ileri tedavi uygulanır.
Ani Görme Kaybı ve Diğer Aciller
Ani görme kaybı, kornea ülseri, göz içi enfeksiyonları (endoftalmi), şiddetli göz ağrısı ve ışığa bakamama gibi durumlar da acil değerlendirilmesi gereken tablolardır.
Göz acilleri, sadece görme sağlığını değil, günlük yaşam kalitesini de doğrudan etkiler. Erken müdahale çoğu zaman görmenin kurtarılmasını sağlar. Bu nedenle gözde ani başlayan ağrı, kızarıklık, ışık çakmaları, bulanıklık veya ani görme kaybı olduğunda vakit kaybetmeden bir göz hekimine başvurmak hayati önem taşır.
Acil Durumlarda İlk Yapılması Gerekenler
• Göze yabancı cisim kaçtığında gözü ovuşturmayın, temiz su ile hafifçe yıkayın ve hekime başvurun.
• Travma veya yaralanmalarda göze baskı yapmadan temiz bir bezle kapatın ve en kısa sürede göz hastanesine gidin.
• Kimyasal yanıklarda gözü en az 15-20 dakika bol su ile yıkayın, ardından acilen sağlık kuruluşuna başvurun.
• Ani görme kaybı, ışık çakmaları veya uçuşan cisimler fark ettiğinizde vakit kaybetmeden göz hekimine gidin.
• Şiddetli ağrı, kızarıklık ve ışığa bakamama gibi belirtileri önemseyin, kendi kendinize tedavi etmeye çalışmayın.
- op.dr.gurkantatar
