Doğrusu söylemek gerekirse Çin’e gelene kadar sushi yememiştim. Hatta bana yeme düşüncesi bile biraz soğuk geliyordu. Halbuki balık yemeyi severim. Çocukluğum Tokat’ta geçti; bizim oralarda yazın alabalık, kışın ise hamsi sofraların vazgeçilmezidir. Özellikle babam kışın hamsi alıp eve geldiğinde evde ayrı bir bayram havası olurdu. Fırında pişen hamsilerin kokusu mutfağı sarar, biz de üzerine bolca limon sıkarak afiyetle yerdik. İstanbul yıllarımda ise deniz balıklarıyla tanıştım ve favorim olan çipurayı keşfettim.
Ama bütün bu balıkların yanına yeni ve bambaşka bir tat eklendi: sushi.
Sushi Nedir?
Sushi, Japon mutfağının en bilinen yemeklerinden biridir. Çoğu kişi sadece çiğ balık sanır ama aslında işin özü pirinçtedir. Sirkeyle tatlandırılmış özel pirinç, üzerine ya da içine çiğ veya pişmiş balık, sebze veya deniz ürünleri eklenerek hazırlanır.
Sushi’nin Tarihi
Sushi’nin kökleri yaklaşık bin yıl öncesine dayanır. İlk ortaya çıktığında aslında bugünkü gibi zarif bir restoran yemeği değil, bir saklama yöntemiydi. Güneydoğu Asya’da balıklar bozulmasın diye pirinçle birlikte fermente edilir, aylarca dayanması sağlanırdı. İlginçtir ki o dönemde balık yenir, pirinç çöpe atılırdı!
17. yüzyılda Japonya’nın Edo döneminde (bugünkü Tokyo) insanlar bu yöntemi değiştirerek hem pirinci hem balığı yemeye başladılar. Böylece sushi, hızlı hazırlanıp sokakta yenilebilen pratik bir yiyecek hâline geldi. O dönemin sushi’leri öyle büyüktü ki neredeyse bir hamburger boyutundaydı; insanlar tek lokmada yiyemiyor, ikiye bölmek zorunda kalıyordu. Yani bugünkü şık, minik sushi rulolarının aksine, ilk sushi’ler koca koca toplar hâlindeydi.
Zamanla ustalar işin inceliğini geliştirdi, malzemeleri çeşitlendirdi, estetiği öne çıkardı. Böylece sushi bir sokak yemeğinden çıkarak hem Japon kültürünün simgesi hem de dünyanın dört bir yanında aranan bir lezzet oldu.
Sushi Nasıl Yapılır?
Sushi’nin yapımı sabır ve ustalık ister. İlk adım pirincin hazırlanmasıdır. Özel Japon pirinci haşlanır, pirinç sirkesi, şeker ve tuz ile harmanlanır. Ardından nori (deniz yosunu), balık çeşitleri (somon, ton balığı, yılan balığı), sebzeler ve hatta yumurta ile farklı türler ortaya çıkar. Nigiri, maki, sashimi derken sayısız kombinasyon mümkündür.
Sushi Nasıl Yenir?
Sushi yerken işin raconu chopsticks kullanmaktır ama yeni başlayanların eliyle yemesi de gayet kabul edilebilir. Sos olarak genellikle soya sosu, wasabi v” turşu zencefil eşlik eder. Küçük bir parçayı tek lokmada ağza almak makbuldür.
Guangzhou’da Genki Sushi Deneyimi
Geçtiğimiz günlerde Türkiye’den gelen kardeşim, eşim Beggie ve ben Guangzhou’da bulunan Genki Sushi’nin bir şubesine gittik. Genki Sushi, Japonya merkezli uluslararası bir zincir restoran. Konseptini farklı kılan ise siparişlerinizi size ulaştırma şekli: bir oyuncak tren sistemi!
Siparişinizi verdikten kısa bir süre sonra oyuncak trenler masanızın önünde duruyor ve tabaklarınızı size sunuyor. İlk başta bu sisteme alışmak kolay değil. Biz de birkaç kez tam bizim sushi tabağımız geldi derken, gözümüzün önünden kayıp başka bir masaya doğru yolculuğuna devam eden tabaklarla biraz komik anlar yaşadık.
Menümüz oldukça zengindi: somonlu, karidesli, yılan balıklı, ton balıklı ve yengeçli sushiler sipariş ettik. Chopsticks kullanmakta hâlâ biraz acemi olduğumuz için kimi zaman sushiler masaya düşse de bu deneyimden büyük keyif aldık.
Son Söz
Tokat’ın alabalığından İstanbul’un çipurasına, Guangzhou’nun sushi trenlerine uzanan bu lezzet yolculuğu bana bir kez daha şunu hatırlattı: Yemek sadece karın doyurmak değil, aynı zamanda kültürlerin buluştuğu bir köprü. Sushi, benim için artık sadece bir Japon yemeği değil; ailemle ve sevdiklerimle paylaştığım keyifli bir anı.
- ibfood_travel
