ÜNİVERSİTE TERCİHLERİ YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Biliyorsunuz 21-22 Haziran tarihlerinde YKS maratonu sonu erdi. Ve Temmuz ayı da sonuçların açıklanması ve sıralamaların belirlenmesi gibi gündemlerle geçecek.
Velilerimiz ve öğrencilerimiz sınav sonucu açıklandığından itibaren tercihlere yönelecekler. Üniversite, bireylerin hayatlarında önemli bir dönüm noktasıdır. Eğitim hayatının lise döneminden sonra gelen bu süreç, kişinin mesleki yönelimini belirlerken aynı zamanda sosyal çevresini, yaşam tarzını ve gelecekteki kariyer hedeflerini de şekillendirir. Dolayısıyla, üniversite tercihi yalnızca bir okul veya bölüm seçmekten ibaret değildir; aynı zamanda bir yaşam biçimi ve gelecek planının temelini oluşturmaktadır. Bu nedenle tercih süreci titizlikle yürütülmeli ve pek çok faktör göz önünde bulundurulmalıdır. Bu yazıda, üniversite tercihleri yapılırken dikkat edilmesi gereken temel hususlar çeşitli başlıklar altında ele alınacaktır.
KENDİNİ TANIYARAK BAŞLAMAK
Kendimizi tanımak bir nevi hedeflerimizi de belirlemek demektir. İnsanın kendine ve karakterine göre bir meslek ve hedef belirlemesi çok önemlidir. Üniversite tercihlerine başlamadan önce bireyin kendisini iyi tanıması büyük önem taşır. İlgi alanları, yetenekleri, kişilik özellikleri ve değer yargıları doğrultusunda bir meslek seçimi yapmak, üniversite sürecinde ve sonrasında mutlu ve başarılı bir kariyer yaşamı için temel oluşturur. Örneğin, insanlarla iletişim kurmaktan keyif alan bir birey için psikoloji, hukuk veya iletişim gibi bölümler uygun olabilirken; analitik düşünebilen ve matematiksel zekâya sahip biri için mühendislik ya da ekonomi gibi bölümler daha uygun olabilir.
Bu noktada kariyer testlerinden, rehberlik öğretmenlerinden veya kariyer danışmanlarından destek almak faydalı olabilir. Ayrıca farklı meslek gruplarından profesyonellerle görüşerek, o meslekle ilgili daha gerçekçi bir bakış açısı kazanmak mümkündür.
BÖLÜM SEÇİMİ VE MESLEK PERSPEKTİFİ
Üniversite tercihlerinde en kritik kararlardan biri bölüm seçimidir. Çünkü seçeceğiniz bölüm, ileride yapacağınız mesleği büyük ölçüde belirler. Bu nedenle, bir bölüm seçmeden önce o bölümün size sağlayacağı akademik imkanları, iş olanaklarını, yurtdışı fırsatlarını ve mezuniyet sonrası kariyer yolunu detaylıca araştırmak gerekir.
Ayrıca sadece popülerliği nedeniyle tercih edilen bölümler, ilerleyen yıllarda hayal kırıklığına neden olabilir. İş olanaklarının fazla olması ya da bölümün “prestijli” olarak algılanması, bireyin ilgi ve yeteneklerinden bağımsız bir şekilde tercih yapması için yeterli bir sebep değildir.
ÜNİVERSİTENİN EĞİTİM KALİTESİ
Bir bölüm seçildikten sonra, bu bölümü sunan üniversiteler arasında karşılaştırma yapılmalıdır. Üniversitenin akademik kadrosu, öğretim dili, akreditasyon durumu, laboratuvar ve araştırma olanakları, kütüphane kaynakları gibi unsurlar dikkate alınmalıdır. Türkiye’de ve yurtdışında bazı üniversiteler belirli bölümlerde uzmanlaşmıştır. Örneğin, teknik bölümler için bazı devlet üniverseleri ön plana çıkarken; sosyal bilimler alanında bazı vakıf üniversiteleri daha güçlü kadrolara sahip olabilir.Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) ve YÖK Atlas gibi platformlar üzerinden üniversitelerin akademik başarıları, mezunların iş bulma oranları ve öğrenci memnuniyet anketleri gibi veriler incelenebilir.
ŞEHİR VE YAŞAM KOŞULLARI
Üniversitenin bulunduğu şehir de tercih sürecinde dikkate alınması gereken bir diğer önemli faktördür. Büyük şehirlerdeki üniversiteler, öğrencilere daha fazla sosyal ve kültüreletkinlikstaj imkânı, ulaşım ve teknoloji avantajı sunabilirken; küçük şehirlerde öğrenim gören öğrenciler daha sakin ve düşük maliyetli bir yaşam sürebilir.
Ayrıca, yaşanacak şehrin güvenliği, barınma olanakları (yurt, ev kiraları), iklim koşulları ve ulaşım durumu gibi unsurlar da dikkate alınmalıdır. Bazı öğrenciler için aileden uzak olmak, kişisel gelişim açısından olumlu olabilirken; bazıları için zorlayıcı olabilir.
VAKIF VE DEVLET ÜNİVERSİTELERİ ARASINDAKİ FARKLAR
Vakıf (özel) üniversiteleri ile devlet üniversiteleri arasında birçok fark bulunmaktadır. Vakıf üniversiteleri genellikle daha modern kampüslere, daha fazla burs imkânına ve yurtdışı programlarına sahip olabilir. Ancak bu üniversitelerin yıllık ücretleri yüksek olabileceğinden, burs olanakları detaylıca incelenmelidir.
Devlet üniversiteleri ise daha köklü bir yapıya ve geniş öğrenci kitlesine sahiptir. Özellikle bazı devlet üniversiteleri araştırma alanında çok başarılıdır. Ancak sınıf mevcudunun kalabalık olması ve bazı bölümlerdeki altyapı eksiklikleri gibi dezavantajları da göz önünde bulundurulmalıdır.
TABAN PUANLAR VE BAŞARI SIRALAMALARI
YKS sonuçlarına göre tercih yapılırken, taban puanlar değil, başarı sıralamaları esas alınmalıdır. Çünkü her yıl sınavın zorluk derecesine göre puanlar değişkenlik gösterebilir; ancak başarı sıralamaları daha objektif bir kıyaslama sunar.
Tercih listesi hazırlanırken, bireyin sıralamasına göre aşağıdan yukarıya doğru bir dağılım yapılmalıdır. “Garantici” tercihler, “ideal” tercihler ve “yüksek hedefli” tercihler dengeli şekilde listede yer almalıdır. Böylece olasılıklar iyi değerlendirilmiş olur.
TERCİH DANIŞMANLIĞI VE AİLE GÖRÜŞLERİ
Tercih süreci bireysel bir karar olsa da, uzman görüşlerinden ve aile desteğinden faydalanmak önemlidir. Rehberlik öğretmenleri ve tercih danışmanları, öğrencinin sıralamasına ve hedeflerine uygun alternatifler sunabilir. Ancak bu noktada önemli olan, danışmanların önerilerini körü körüne değil; bilinçli ve sorgulayıcı bir şekilde değerlendirmektir.
Ailelerin ise yönlendirici değil, destekleyici bir tutum sergilemeleri tercih sürecinin sağlıklı ilerlemesini sağlar. Nihai kararın, tercihi yapacak bireyin sorumluluğunda olması gerektiği unutulmamalıdır.
SONUÇ
Üniversite tercihi, sadece bir eğitim kurumu seçmek değil; aynı zamanda geleceğe atılan ciddi bir adımdır. Bu süreçte atılacak adımların bilinçli ve bilgiye dayalı olması, ileriki yıllarda yaşanabilecek pişmanlıkların önüne geçecektir. Kişisel ilgi ve yeteneklerin doğru tespit edilmesi, bölüm ve üniversite seçiminde ayrıntılı araştırma yapılması, kariyer hedeflerinin gerçekçi biçimde belirlenmesi, sağlıklı bir tercih sürecinin anahtarlarıdır. Her birey farklıdır ve herkesin “doğru tercihi” kendisine özeldir. Bu bilinçle hareket edildiğinde, tercih süreci yalnızca bir formalite değil; geleceğe atılmış güçlü bir adım olacaktır.
- kaanhocakocluk
