Göz Tansiyonu (Glokom): Sessiz ve Sinsi Bir Tehdit

Giriş

Göz sağlığı, genel sağlığımızın en kıymetli parçalarından biridir. Ancak bazı hastalıklar, hiçbir belirti vermeden ilerler ve fark edildiğinde çok geç olabilir. Glokom da bu hastalıklardan biridir. Tıp dünyasında “sessiz hırsız” olarak bilinen glokom, tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına hatta körlüğe neden olabilir.

Glokom Nedir?

Glokom, göz içindeki sıvı basıncının (göz tansiyonu) artmasıyla görme sinirinin zamanla hasar görmesidir. Bu sinir, gözden beyne görme sinyallerini taşıyan en önemli yapıdır. Hasar gördüğünde ise görme alanımız yavaş yavaş daralır. Glokom tek bir hastalık değil, bir grup hastalıktır. En sık görüleni primer açık açılı glokomdur. Ancak daha nadir olarak kapalı açılı glokom, normal tansiyonlu glokom, doğumsal glokom gibi türleri de vardır.

Kimler Risk Altındadır?

Glokom her yaşta ortaya çıkabilse de, genellikle 40 yaş üzeri bireylerde daha yaygındır. Aşağıdaki gruplar daha yüksek risk altındadır:
– Ailesinde glokom öyküsü olanlar
– 40 yaş üstü bireyler
– Şeker hastaları (diyabet)
– Yüksek miyop veya hipermetrop olanlar
– Uzun süre kortizon kullananlar
– Göz yaralanması geçirenler
– Siyah ırka mensup bireyler (genetik eğilim nedeniyle)

Belirtiler

Açık açılı glokom, genellikle belirti vermez. Hastalar, yıllarca hastalık ilerlediği halde bunu fark etmez. Kapalı açılı glokomda ise ani ataklar şunlarla belirti verebilir:
– Şiddetli göz ağrısı
– Baş ağrısı
– Bulanık görme
– Gözde kızarıklık
– Mide bulantısı, kusma
– Işıkların etrafında hale görme

Teşhis

Erken teşhis için rutin göz kontrolleri şarttır. Glokom tanısında kullanılan başlıca testler şunlardır:
– Göz içi basınç ölçümü (tonometri)
– Görme sinirinin optik disk muayenesi
– Görme alanı testi (perimetri)
– OCT (Optik Koherens Tomografi)

Görme Kaybı

Glokomun sinsiliği, görmeyi merkeze doğru yavaşça daraltmasıdır. Kişi uzun süre boyunca çevresel görüşündeki kaybı fark etmez. İleri evrelerde hasta sadece merkezden görebilir (kurşun borudan bakar gibi görme). Görme alanındaki bu kör noktalara skotom denir ve testlerle tespit edilebilir.

Tedavi

Glokomun kesin tedavisi yoktur, ancak göz tansiyonunu düşürerek ilerlemesi durdurulabilir.

1. İlaç Tedavisi:
– Prostaglandin analogları (Latanoprost, Travoprost)
– Beta blokerler (Timolol)
– Alfa agonistler (Brimonidin)
– Karbonik anhidraz inhibitörleri (Dorzolamid)
– Rho-kinaz inhibitörleri (Netarsudil)

2. Lazer Tedavisi:
– Selektif lazer trabeküloplasti (SLT)

3. Cerrahi Müdahale:
– Trabekülektomi
– Tüp implantları
– Minimal invaziv glokom cerrahileri (MIGS)

Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen glokom yavaş ama kalıcı görme kaybına yol açar. Başta çevresel görüş, zamanla merkezi görüş de etkilenir. Sonunda tam körlük meydana gelebilir ve bu hasar geri döndürülemez.

Sonuç

Glokomun yol açtığı hasar geri döndürülemez. Ancak erken tanı ile ilerlemesi durdurulabilir. Özellikle 40 yaş üstü bireylerin, ailede glokom öyküsü olanların ve diğer risk grubundakilerin mutlaka düzenli göz muayenesi yaptırması gerekir. Göz sağlığı ihmal edilmemelidir; unutmayın, görmek bir ayrıcalıktır.

Hatırlatma

✅ Unutmayın:
– Glokom tedavisi ömür boyudur.
– Göz damlaları aksatılmamalıdır.
– Yılda en az bir kez göz kontrolü yaptırılmalıdır.
– Hiçbir belirti olmasa bile risk grubundaysanız doktora gidin.