ÖZEL YAHYA KAPTAN KEŞFEDEN ELLER ANAOKULU- Okul Müdürü Seda ERSOY

Oryantasyon, okul öncesi dönemdeki çocuklar için okul hayatına adım atarak, anne ve babalarından ayrılmaya başladıkları bir süreçtir. Bu süreç pek çok deneyimi beraberinde getirir. Çocuklar evdeki “biricik olma” halinden uzaklaşıp, sosyal yaşamın içinde varolmaya başlarlar. Okul yaşamında; oyuncakları ve öğretmeni paylaşmak, sıra beklemek, kendi yemeğini yemek, oyuna girememek ya da oyun teklifinin reddedilmesi veya öğretmenin koyduğu sınırları tanımak gibi çeşitli anlar ve deneyimler bulunur. Bu deneyimler olumlu ve olumsuz pek çok duyguyu barındırır. Duygu depolarını sosyal yaşamda boşaltan çocuklar, en güvenli alanlarında, anne-babalarından destek alırlar.

Oryantasyon sürecinin ilk adımı ailede başlar. Öğretmeni ve arkadaşları ile henüz tanışmayan bir çocuğun dünyasında okul, bilinmezliği büyük ölçüde kapsar. Bu sebeple çocuğun ailesi ile kurmuş olduğu güvenli bağ, okula uyum sürecini oldukça kolaylaştırır ve çocuğun okul algısını olumlu yönde etkiler.

Aile ve Çocuk Tarafında Oryantasyon Süreci Nasıl Yürütülmelidir?

“Çocuğum hangi okula gidecek, acaba okula hazır mı, ebeveyn olarak biz hazır mıyız?” gibi sorular ebeveynlerin sıklıkla gündeminde olduğu temel konulardır. Bu konular çerçevesinde süreci sağlıklı ve çocuğun ihtiyacı doğrultusunda yönetmek oldukça önemlidir.

Çocuğun; okula başlamadan önce ebeveynleri tarafından okula hazırlık sürecindeki desteği ve heyecanı, onun okul algısını olumlu olarak besler. Yeni arkadaşları ile tanışacağını söylemek, okulda çok keyifli oyunlar oynayacağını belirtmek, yeni kitaplar ile karşılaşacağını anlatmak, farklı deneyimler elde edeceğini açıklamak çocuğu güvende hissettirir. Zihninde oluşan korku ve kaygıyı, güven duygusuyla sağlıklı bir şekilde şekillendirir.

Evdeki hazırlık sürecinden sonra okulun ilk günü gelir ve çocuk için okul yaşantısı başlar. Bazı çocukların oryantasyon süreci kısa sürebilirken, bazı çocukların ise uzun sürebilir. Bu süreç ebeveynleri tedirgin etmemelidir. Çocuk, okula ne zaman hazırsa oryantasyon süreci o gün biter. Bu sebeple çocuğun hazır olmasını sabırla bekleyip, onun güvende olduğunu hissettirmek ve söylemek çok önemli bir etkendir. Peki okula uyum sürecinde çocuğunuzu nasıl destekleyebilirsiniz?

• Çocuğunuzla bağ kurma anlarınızı artırabilir, baş başa daha fazla zaman geçirebilir, çocuğunuzun yapmayı sevdiği şeyleri beraber yapabilir, daha çok sarılabilir, birlikte daha fazla oyun oynayabilirsiniz. Fiziksel ve duygusal temas anları; çocuğunuzun yatışmasına ve kendini güvende hissetmesine yardımcı olacaktır.
• “Sen artık büyüdün, bunları kendi başına yapıyor olman lazım” gibi çocukta utanç duygusunu besleyebilecek cümleler yerine “Ben senin ayakkabılarını kendi başına giyebileceğine inanıyorum. Ben yanındayım. İhtiyacın olursa benden yardım isteyebilirsin” gibi destekleyici cümlelerle ona, gücünü hatırlatabilir ve yanında olduğunuzu hissettirebilirsiniz.
• Çocuğunuzun ihtiyacına kulak vermek ve duygularını anladığınızı belirtmek
• Çocuğunuzda olağandan daha fazla kaygı, öfke, üzüntü gözlemliyorsanız; bu dönemde daha “bebeksi “ görünen isteklerine karşılık verebilirsiniz. Örneğin; birlikte uyumakta çok ısrar ediyorsa, birkaç gün beraber uyumak iyi bir fikir olabilir. Ardından ebeveynin şefkatli teşviğiyle rutine dönülebilir.

Okula uyum sürecinde önemli olan güvenli bağlanma ile çocuğa eğlenceli, sıcak bir okul ortamı ve şefkat dolu bir aile ortamı sunmaktır. Çocuğun ihtiyacı odaklı yürütülen her oryantasyon, çocuğun okul algısını doğrudan olumlu yönde besler.